«SΟS, ο φασισμός καραδοκεί»

Η Αριστερά πρέπει να

γεμίσει το ιδεολογικό

κενό μετά την

κατάρρευση των

αγορών




Ναόμι Κλάιν

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νατάσα Μπαστέα http://www.naomiklein.org/main
ΑΔΗΜΟΣΗ από ΤΑ ΝΕΑ, 27.02. 2009


Το πρώτο της βιβλίο «Νo logo» χαρακτηρίστηκε Βίβλος της αντι-παγκοσμιοποίησης. Στο δεύτερο βιβλίο της «Το δόγμα σοκ: Η άνοδος του καταστροφικού καπιταλισμού», που αποδεικνύεται ιδιαίτερα επίκαιρο, η Ναόμι Κλάιν εκφράζει ακόμα πιο προκλητικές απόψεις. «Δεν λέω απλά ότι ο καπιταλισμός είναι κακός. Υποστηρίζω ότι καταστροφές όπως θεομηνίες ή οικονομικές κρίσεις γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης για την προώθηση αντι-λαϊκών πολιτικών της ελεύθερης αγοράς».

Η 38χρονη Καναδή δημοσιογράφος, συγγραφέας και κινηματογραφίστρια, την οποία πρόσφατα οι «Νew Υork Τimes» χαρακτήρισαν ως «τον άνθρωπο με τη μεγαλύτερη επιρροή στην αμερικανική Αριστερά», τιμήθηκε πριν από λίγες ημέρες με το διεθνές βραβείο Warwick για το 576 σελίδων βιβλίο της, στο οποίο στηλίτευσε την ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς και εν μέρει προέβλεψε την οικονομική κρίση. Το βιβλίο έχει πουλήσει σ΄ έναν χρόνο περισσότερα από 800.000 αντίτυπα.

«Δεν μπορώ να αισθανθώ δικαιωμένη για μια οικονομική κρίση που αποδεικνύεται επικών διαστάσεων», λέει σε συνέντευξή της στη βρετανική εφημερίδα «Τimes». Δεν υποστηρίζει ότι είχε δει την κρίση να έρχεται σε τέτοια ένταση, αλλά ανησυχεί για εκείνους «που θα χρησιμοποιήσουν μεθόδους-σοκ», με τον ίδιο τρόπο που εκμεταλλεύθηκαν την 11η Σεπτεμβρίου, τον τυφώνα Κατρίνα, το τσουνάμι, τη Ρωσία και το Ιράκ προς όφελός τους: «Όποιος νομίζει ότι η ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς είναι νεκρή, ας θυμηθεί την τεράστια πίεση να περικοπούν τα έξοδα για την υγειονομική περίθαλψη των Αμερικανών για να χρηματοδοτηθεί η κρίση. Ας παρατηρήσει ότι γινόμαστε μάρτυρες μιας άνευ προηγουμένου μεταφοράς δημόσιου πλούτου στα χέρια ιδιωτών, με τη μορφή βοήθειας προς τις τράπεζες και ότι, παρά τη διάγνωση ότι η κρίση ξέσπασε επειδή δεν υπήρχε έλεγχος, δεν βλέπουμε τώρα να τίθεται κάποιος έλεγχος στον οικονομικό τομέα. Έχουμε ακούσει πολλά λόγια αλλά δεν έχει αλλάξει καμία πολιτική του παρελθόντος. Είναι σοκαριστικό».

Οι ρατσιστικές ιδέες
Θεωρεί ότι η Αριστερά έχει «ηθική υποχρέωση να καλύψει το κενό που άφησε η αποτυχία του φονταμενταλισμού της αγοράς, προωθώντας θέματα οικονομικής δικαιοσύνης. Επειδή», τονίζει, «εάν το κενό δεν καλυφθεί με προοδευτικές ιδέες, θα γεμίσει με αντιδραστικές ρατσιστικές ιδέες. Εάν η Αριστερά δεν αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, το εναλλακτικό είναι ο φασισμός».

Αυτό τον καιρό συζητεί με τον σκηνοθέτη Μάικλ Ουίντερμπότομ τη μεταφορά του δεύτερου βιβλίου της στη μεγάλη οθόνη. Όμως η Ναόμι Κλάιν ήδη σχεδιάζει το επόμενο βιβλίο, με θέμα το οικολογικό χρέος. «Υποστηρίζω ότι εμείς, ως βιομηχανικές χώρες, έχουμε ένα οικολογικό χρέος απέναντι στις χώρες που σηκώνουν το βάρος των κλιματικών αλλαγών, αλλά δεν συνέβαλαν στη δημιουργία του προβλήματος όσο εμείς», εξηγεί. Γιατί αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτό το θέμα; «Διότι το μάθημα της οικονομικής κρίσης είναι ότι το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αφήσουμε τα σημαντικά ζητήματα στα χέρια των κερδοσκόπων της αγοράς».


«Δεν φταίει για όλα μόνον ο Τζορτζ Μπους»

Η ΝΑΟΜΙ ΚΛΑΪΝ ανατρέπει το στερεότυπο ότι όλοι οι αριστεροί πρέπει να λατρεύουν τον Μπαράκ Ομπάμα. Παρότι γιόρτασε τη νίκη του, δύσκολα μπορεί να βρει κάποιος πιο κριτική φωνή για τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ από τη δική της. Μεταξύ των άλλων, τον κατηγορεί επειδή υπονοεί ότι «όλα τα λάθη διεπράχθησαν μόνο τα τελευταία 8 χρόνια, κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Τζορτζ Μπους». Ήταν, υποστηρίζει, ο Μπιλ Κλίντον εκείνος που κατάργησε τους περιορισμούς οι οποίοι είχαν υιοθετηθεί την περίοδο του Μεγάλου Κραχ και εμπόδιζαν τις επενδυτικές τράπεζες να είναι και εμπορικές. Ο Κλίντον και ο πρώην πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας Άλαν Γκρίνσπαν αρνήθηκαν να επιβάλουν οποιαδήποτε ρύθμιση στην αγορά παραγώγων. Ήταν ο Λάρι Σάμερς, ο υπουργός Οικονομικών του Κλίντον, επικεφαλής σήμερα του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Ομπάμα, ο οποίος σχεδίασε την οικονομική πολιτική των ΗΠΑ, που τώρα αποδεικνύεται αποτυχημένη.

«Ειλικρινά», λέει η Ναόμι Κλάιν, «οι διανοούμενοι υπήρξαν πολύ ανειλικρινείς κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Θα πρέπει να ξεπεράσουν τον ενθουσιασμό τους και να τον αντιμετωπίσουν ως αυτό που είναι, επικεφαλής του μεγαλύτερου στρατού και της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου».